نهمین کارگاه از مجموعه کارگاههای تخصصی اولین همایش گفتمانسازی تاثیر حجاب بر سلامت زن، خانواده و جامعه که به همت گروه خانواده پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دانشگاه حضرت معصومه(س) و دبیرخانهی همایش با موضوع«حجاب مسئلهای فراعصری در قرآن » برگزار شد
به گزارش روابط عمومی دانشگاه حضرت معصومه (س) استادیار دانشگاه حضرت معصومه(س) در این نشست گفت: در کتاب جنسیت و زنان نوشته لیلا احمد بررسی میشود که چرا هر استدلالی از سوی غرب در خصوص زنان به تردید در شایستگی ذاتی فرهنگ اسلام و جوامع مسلمان منجر میشود. غرب حرکتی را برای خود آغاز کرده است برای استعمار جوامع جهان و برای اینکه بتواند این استعمار را در کشورهای شرقی و کشورهای مسلمان انجام دهد، نیاز دارد که نوع نگاه خود را در مسائل فرهنگی تثبیت کند.
انسیه عسگری استادیار گروه علوم قرآن حدیث دانشگاه حضرت معصومه(س) بیان کرد: اولین بار کتابی در مصر به نام «آزادی زن» توسط فردی به نام قاسم امین در1899 میلادی به چاپ رسید. در این کتاب بحث در این خصوص است که آیا حجاب مانع آزادی زن است یا خیر. تا قبل از این کتابها بحثی درمورد بیحجابی زنان در کشورهای اسلامی نبوده است. پیشنهاد اصلی قاسم امین است که سرلوحهی آزادی زنان را باید مسئله حجاب قرار دهیم. حدود 30 سال از این کتاب تحلیل ارائه میشد و تحلیلها این کتاب را حاوی نظراتی تند در حوزهی زنان میدانستند و میگفتند که این دیدگاه را خود جامعه آن عصر نیز نمیپذیرد. در سایر کشورهای اسلامی نیز از نظر تاریخی کوششهای آتاتورک و رضاخان را در ترکیه و ایران در مبارزه با حجاب شاهد بودهایم. چند دههای است که در ترکیه گرایش به حجاب در حال شکل گرفتن است و میخواهند افراد محجبه نیز مانند سایر زنان ترکیهای از حقوق اجتماعی برخودار باشند.
وی ادامه داد: اما واقعیت این است که پوشش زن مسلمان به صحنهای برای منازعات مدرن و پیشامدرن و حتی منازعات غرب و شرق شده است و آنچه که مهم است از نظر تفسیری این است که این منازعات صرفا درخصوص حدود پوشش نیست، بلکه تبیینهایی که از پوشش انجام میشود خود قابل توجه است. به هر صورت هر استدلالی که در مورد بحث حقوق زنان میشود در وهلهی اول در مورد حجاب است. استدلالهای جهان مدرن و پیشامدرن بیان میکند که اسلام شایستگی لازم را برای تعیین حقوق زن ندارد.
این استاد دانشگاه در توضیح ادعای تاریخمندی حکم حجاب بیان کرد: ادعای تاریخمندی حکم حجاب مستند به آیهی 59 سوره احزاب است. عدهای معتقدند که حجاب در آن مقطع زمانی به علتی واجب شده است و امروزه دیگر واجب نیست. سوره احزاب بعد از جنگ احزاب نازل شده و روی سخن آن با زنان پیامبر است و خواسته شده که دیگران با زنان پیامبر از پشت پرده و حجاب ارتباط داشته باشند. در ادامه گفته میشود که زنان جلباب را به خودشان نزدیک کنند. در این آیه حد پوشش زنان نیز تعیین میشود و علت آن را نیز شناخته شدن برای اذیت نشدن بیان کرده است. برخی گفتهاند که با توجه به سبب نزول علت این بیان قرآن این است که زن کنیز از زن آزاد متمایز شود. کسانی که قائل به تاریخمندی هستند بیان میکنند که اکنون که زن کنیز و آزاد وجود ندارد نیازی به پوشش حجاب نیست برای اینکه تمایزی بین آنها ایجاد شود.
وی ادامه داد: مفسران ما به ویژه در دوران معاصر و حتی ابنحیان در قرون میانی، تاکید دارند که علت دستور حجاب در آیه 59 سوره احزاب را از سبب نزول نباید گرفت و هیچ روایتی از پیامبر و یا ائمه مبنی بر سبب نزول این آیه وجود ندارد و صرفا راویاتی از صحابی و تابعی در منابع اهل سنت است و سببی که تابعی نقل میکند چندان قابل اعتنا نیست چون از اساس در عصر نزول قرآن حضور نداشته است. بنابراین مفسران ما بعد از عصر بردهداری به این نظر معترف شدند که علت تاکید بر حجاب در این آیه، شناخته شدن کنیز از آزاده نیست بلکه شناخته شدن به عفاف است. به علاوه کنیز حتی اگر حجاب هم نداشته باشد در هر صورت ملک صاحب خود است و در این صورت نیز کسی نمیتواند متعرض وی شود. این نشان میدهد شان نزول ذهن مفسران منحرف کرده است.
عسگری عنوان کرد: اما تنها آیهای که به مسئله حجاب پرداخته آیهی 59 سوره احزاب نیست که تنها بحث ما درخصوص حجاب نزاعهای تفسیری این آیه باشد. آیه 30 و 31 سوره نور نیز به این بحث پرداخته شده است. در این آیه دستور داده شده است که زینتهایشان آشکار نشود و با پوشش خمار گردن را بپوشانند و طوری راه نروند که زینتهایشان نمایان شود. اقوال مختلفی است که منظور از زینت در این آیه زیورآلاتی است که انسان استفاده میکند یا زیبایی هایی است که در خود بدن انسان وجود دارد. برخی گفتند که زینت با حلیه متفاوت است، حلیه زینتهای پوشیدنی هستند که میتوان آنها را از بدن درآورد اما زینت زیباییهای موجود در بدن انسان است مانند مو، یعنی آنچه در زن است و باعث جلب توجه مرد میشود. این اختلاف اقوال بسیار زیاد است و ما از ایه حداقل این را به صورت قطعی در مییابیم که منظور از زینت زیباییهای بدن انسان را شامل میشود. مردم عربستان برای در امان ماندن از گرمای طاقت فرسا پوششی برای سر داشتند و دستور خداوند در سوره نور این است که با پوشش خمار و پوشاندن گردن و سینه، این پوشش را به پوشش عفیفانه تبدیل کنید.
وی در پایان تاکید کرد: کتاب زنان و جنسیت در اسلام نوشته خانم لیلا احمد نویسنده سودانی-مصری و استاد دانشگاه هاروارد است که توصیه میکنم مطالعه کنید. در این کتاب بررسی میشود که چرا هر استدلالی از سوی غرب در خصوص زنان به تردید در شایستگی ذاتی فرهنگ اسلام و جوامع مسلمان منجر میشود. غرب حرکتی را برای خود آغاز کرده است برای استعمار جوامع جهان و برای اینکه بتواند این استعمار را در کشورهای شرقی و کشورهای مسلمان انجام دهد، نیاز دارد که نوع نگاه خود را در مسائل فرهنگی تثبیت کند. مسئله فقط پوشش نیست و غرب به دنبال آزادی زنان نیست.
نشانی: قم - بلوار الغدیر - روبروی ورزشگاه یادگار امام - دانشگاه حضرت معصومه (س)
تلفن:02532012
کد پستی: 3736175515 شناسه ملی: 14002794966 صندوق پستی:145-37115 دورنگار:02533209050
پست الکترونیکی: info@hmu.ac.ir