كمیسیون بررسی موارد خاص كه از این پس به لحاظ اختصار كمیسیون نامبده می شود در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تشكیل می گردد تا با رعایت مفاد این آیین نامه فقط به وضعیت تحصیلی دانشجویانی كه مورد خاص تشخیص داده می شوند رسیدگی و رأی نهایی صادر نماید.

ماده 1 – تعریف موارد خاص

موارد خاص به وضعیت دانشجویانی گفته می شود كه جریان تحصیلی آنان به خاطر عللی خارج از اراده و اختیار آنها كه در تحصیلشان مؤثر بوده با مشكل مواجه گردیده و حل آن با مقررات و آیین نامه های موجود ممكن نیست و رسیدگی به مشكلات تحصیلی آنها و ارایه راه حل منطقی به بررسی بیشتر و قضاوت دقیقتر و همه جنبه نیاز داشته باشد.

ماده 2 : اختیارات كمیسیون

كمیسیون مسائل مربوط به دانشجویان شاغل به تحصیل و در حال اخراج آموزشی مؤسسه آموزش عالی را به صورت موردی و خاص بررسی می كند و در چار چوب اختیارات زیر تصمیم گیری و رأی خود را صادر می نماید.

الف : اختیارات مربوط به دانشجویان دوره های كاردانی، كارشناسی و كارشناسی ارشد پیوسته .

الف -1: اجازه ادامه تحصیل به دانشجویانی كه با وجود رعایت ماده 27 آیین نامه آموزشی دوره های كاردانی و كارشناسی مصوب اسفند 69 شورای عالی برنامه ریزی در معرض اخراج قرار گرفته اند بشرط آنكه میانگین كلشان كمتر ا ز ده نباشد و بعد از آن دیگر مشروط نگردند.

الف -2: اجازه انتقال موقت یا دائم از یك دانشگاه به دانشگاه دیگر به دانشجویانی كه براساس آیین نامه آموزشی موجود واجد شرایط انتقال نیستند در صورت موافقت كمیسیون بررسی موارد خاص دانشگاههای مبدأ و مقصد.

تبصره : انتقال دانشجویان مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی، نیمه متمركز و دانشگاه پیام نور به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و نیز انتقال دانشجویان دوره شبانه به دوره روزانه مطلقاَ ممنوع است و توسط كمیسیون قابل بررسی نمی باشد، ولی كمیسیون می تواند تقاضای انتقال دانشجویان از دوره روزانه به دوره شبانه، دانشگاه پیام نور و مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی را مورد بررسی قرار داده و درباره آن تصمیم گیری كند.

الف -3 : موافقت با افزایش سنوات تحصیلی به مدت یك نیمسال برای دانشجویان دوره های كاردانی و كارشناسی ناپیوسته و دو نیمسال برای دانشجویان دوره های كارشناسی و كارشناسی ارشد پیوسته ای كه حداكثر مدت مجاز تحصیل آنان برابر مقررات به پایان رسیده و ادامه تحصیل آنها از لحاظ سایر مقررات آموزشی مانعی نداشته باشد.

الف -4 : موافقت با بازگشت به تحصیل دانشجویانی كه بدلایل موجه با ارایه مدرك مستدل حداكثر یكسال برای ثبت نام و ادامه تحصیل مراجعه ننموده اند و مشكلی از لحاظ خدمت نظام وظیفه ندارند.

تبصره : مدت غیبت این قبیل دانشجویان جزو سنوات تحصیلی آنان محسوب می شود.

الف – 5 : موافقت با حداكثر یكسال مرخصی بدون احتساب در سنوات تحصیلی دانشجویانی كه با ارایه مدرك مستدل به بیماری حاد و مزمن مبتلا گرده اند و یا   خانم هایی كه دوران بارداری و زایمان را سپری می نمایند و یا كسانی كه با تأیید وزیر مربوط به كارشان نیاز مبرم می باشد.

الف – 6 : موافقت با تغییر رشته دانشجویان از یك رشته به رشته ای دیگر در همان گروه آزمایشی و مقطع تحصیلی در صورتی كه دانشجو توانایی ادامه تحصیل در رشته فعل خود را از دست داده باشد با حفظ حداقل نمره آزمون سراسری رشته مورد تقاضا در كل كشور در سهمیه مربوط.

الف – 7 : موافقت با تغییر رشته دانشجویان از یك گروه آزمایشی به گروه آزمایشی دیگر در صورتی كه دانشجو توانایی ادامه تحصیل در كلیه رشته های گروه آزمایشی خود را از دست داده باشد به شرط داشتن حداقل نسبت نمره آزمون سراسری رشته مورد تقاضا در كل كشور در سهمیه مربوط.

ب – اختیارات مربوط به دانشجویان دوره كارشناسی ارشد ناپیوسته.

ب-1 : موافقت با یك نیمسال افزایش سنوات تحصیلی برای دانشجویانی كه حداكثر مدت مجاز تحصیل آنان برابر مقررات به پایان رسیده و از لحاظ سایر مقررات آموزشی مجاز به ادامه تحصیل هستند.

ب -2 : موافقت با حداكثر یك سال مرخصی بدون احتساب در سنوات تحصیلی دانشجویانی كه با ارایه مدرك مستدل به بیماری حاد و مزمن مبتلا گردیده اند و یا خانم هایی كه دوران بارداری و زایمان را سپری می نمایند و یا كسانی كه با تأیید وزیر مربوط به كارشان نیاز مبرم باشد.

ج – در كلیه موارد اصول زیر باید رعایت شود :

1) حفظ كیفیت آموزشی .

2) حفظ حداقل واحد مقرر و معدل لازم برای فراغت از تحصیل .

3) حفظ حداقل نمره قبولی در هر درس .

4) حفظ حداقل نمره آزمون و یا نسبت نمره آزمون سراسری حسب مورد در كل كشور در سهمیه مربوط

5) عدم تغییر مقطع تحصیلی از پایین تر به بالاتر .

ماده 3 – تركیب اعضاء

رئیس دانشگاه به عنوان رئیس كمیسیون.

معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه بعنوان دبیر كمیسیون .

معاون آموزشی دانشگاه .

چهار نفر از اعضاء هیأت علمی صاحب نظر و متعهد دانشگاه به پیشنهاد دبیر كمیسیون .

تبصره 1 : مدیر كل امور دانشجویان شاهد و ایثارگر، مدیر كل امور آموزشی، مدیر كل تحصیلات تكمیلی و مدیر كل امور فرهنگی چنانچه عضو هیأت علمی باشند برای عضویت در كمیسیون در اولویت قرار دارند.

تبصره 2 : كلیه اعضاء با حكم ریاست دانشگاه منصوب می شوند و رونوشت حكم آنان برای معاونت دانشجویی وزارت ارسال می گردد.

ماده 4 – نحوه ارجاع پرونده ها به كمیسیون

كمیسیون وضعیت تحصیلی و درخواستهایی كه به یكی از دو طریق زیر ارجاع گردد را مورد رسیدگی قرار می دهد:

1 – مواردی كه پس از طرح در كمیسیون آموزشی یا شورای تحصیلات تكمیلی دانشگاه با امضاء معاون آموزشی به كمیسیون ارجاع شود.

2- تقاضای دانشجویانی كه به تشخیص رئیس دانشگاه، معاون دانشجویی و یا معاون آموزشی به كمیسیون ارجاع گردد.

تذكر 1 : جلسات كمیسیون با حضور رئیس دانشگاه، معاونین دانشجویی، آموزشی و نصف بعلاوه یك اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات كمیسیون با رأی مثبت نصف به اضافه یك كلیه اعضاء معتبر می باشد.

تبصره : در صورت عدم امكان حضور رئیس دانشگاه جلسه با حضور نماینده تام الاختیار ایشان تشكیل خواهد شد.

تذكر 2 : جلسات كمیسیون حداقل هر 15 روز یكبار و در صورت ضرورت بنا به تشخیص دبیر كمیسیون به صورت فوق العاده تشكیل می شود.

تذكر 3 : صورت جلسات كمیسیون با شرح وضعیت تحصیلی دانشجویان و دلایل خاص بودن آنها پس از امضاء كلیه اعضاء حاضر در جلسه جهت تأیید رئیس دانشگاه ارسال می گردد.

تذكر 4 : آراء صادره پس از امضاء رئیس دانشگاه و ابلاغ به معاون آموزشی لازم الاجراست.

تذكر 5 : دبیر كمیسیون پس از بررسی مقدماتی سوابق امر، موارد را جهت رسیدگی در كمیسیون مطرح می نماید.

ماده 5 : گزارش به كمیسیون مركزی بررسی موارد خاص

دبیر كمیسیون موظف است حداقل هر دو ماه یكبار گزارشی مكتوب از فعالیتها و مصوبات را به همراه صورت جلسات كمیسیون به كمیسیون مركزی بررسی موارد خاص مستقر در حوزه معاونت دانشجویی وزارت فرهنگی و آموزش عالی ارسال كند.

ماده 6 : موارد استثنایی

مواردی را كه از اختیارات كمیسیون بررسی موارد خاص دانشگاه نمی باشد و كمیسیون دانشگاه تشخیص می دهد تا در كمیسیون مركزی موارد خاص رسیدگی گردد وضعیت تحصیلی دانشجو حسب فرم مربوط به همراه سایر مدارك یا امضاء ریاست دانشگاه به كمیسیون مركزی بررسی موارد خاص ارسال شود.

تذكر : آراء كمیسیون مركزی بررسی موارد خاص برای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی لازم الاجراست.

ماده 7

آراء كمیسیون بررسی موارد خاص دانشگاه در معاونت دانشجویی وزارت مورد بررسی قرار می گیرد و چنانچه خارج از اختیارات كمیسیون دانشگاه تشخیص داده شود به آن رسیدگی خواهد شد.

این آیین نامه در 7 ماده در تاریخ 16/12/74 به تأیید وزیر فرهنگ و آموزش عالی رسید و از تاریخ تصویب جایگزین آیین نامه قبلی می شود.